Choroba Hashimoto, czyli przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy, to najczęstsza przyczyna niedoczynności tarczycy w krajach rozwiniętych. Oprócz leczenia farmakologicznego, ogromne znaczenie w łagodzeniu objawów i poprawie jakości życia ma odpowiednio zbilansowana dieta. Właściwy jadłospis wspiera gospodarkę hormonalną, ogranicza stany zapalne i pomaga utrzymać prawidłową masę ciała.
Spis treści
Jak powinna wyglądać dieta Hashimoto?
- Regularność posiłków: Spożywaj 4–5 zbilansowanych posiłków dziennie, w równych odstępach czasu, by utrzymać stabilny poziom energii i zapobiegać napadom głodu.
- Unikaj drastycznych restrykcji kalorycznych: Zbyt niska podaż energii może nasilać objawy choroby i spowalniać metabolizm.
- Stawiaj na produkty nieprzetworzone: Ogranicz słodycze, fast foody, produkty wysoko przetworzone i bogate w cukry proste lub tłuszcze trans.
- Dbaj o nawodnienie i regularny sen: Odpowiednia ilość wody i wypoczynek wspierają metabolizm i regenerację organizmu.
Składniki odżywcze wspierające tarczycę
W diecie osób z Hashimoto szczególnie ważne są:
- Kwasy tłuszczowe omega-3 (EPA i DHA): łosoś, makrela, sardynki, siemię lniane, orzechy włoskie.
- Jod: ryby morskie, jaja, produkty mleczne (w ilościach zgodnych z zaleceniami lekarza).
- Selen: orzechy brazylijskie, ryby, jaja, nasiona słonecznika.
- Żelazo: czerwone mięso, jaja, rośliny strączkowe, szpinak.
- Cynk: pestki dyni, mięso, jaja, produkty pełnoziarniste.
- Witamina D: tłuste ryby, żółtka jaj, produkty mleczne, suplementacja w okresie jesienno-zimowym.
- Antyoksydanty: różnokolorowe warzywa i owoce (szczególnie jagodowe, cytrusowe, pomidory, marchew, zielone liście).
Produkty zalecane w diecie przy Hashimoto
- Tłuste ryby (łosoś, makrela, pstrąg)
- Orzechy brazylijskie, włoskie, laskowe, migdały
- Pestki dyni, nasiona słonecznika, siemię lniane
- Jogurt naturalny, kefir, skyr, sery twarogowe
- Pełnoziarniste produkty zbożowe (kasza gryczana, pieczywo żytnie na zakwasie, makarony pełnoziarniste)
- Oliwa z oliwek extra virgin, olej rzepakowy tłoczony na zimno
- Jaja
- Warzywa i owoce w różnych kolorach
- Nasiona roślin strączkowych (soczewica, ciecierzyca, hummus)
- Chude mięso drobiowe (opcjonalnie)
- Przyprawy i zioła (cynamon, kurkuma, bazylia, tymianek, oregano).
Czego unikać w diecie Hashimoto?
- Goitrogeny (substancje wolotwórcze): kapusta, kalafior, brukselka, jarmuż, soja, proso, bataty, orzechy ziemne, gruszki, brzoskwinie, truskawki – zwłaszcza w surowej formie i w dużych ilościach. Obróbka cieplna (gotowanie) dezaktywuje większość tych związków, dlatego gotowane warzywa można jeść z umiarem.
- Produkty wysoko przetworzone, słodycze, fast food, tłuszcze trans, nadmiar soli i cukru.
- Alkohol i nadmiar kofeiny – mogą nasilać objawy choroby i zaburzać wchłanianie leków.
Dieta bezglutenowa i bezlaktozowa – czy są konieczne?
- Dieta bezglutenowa: Zalecana wyłącznie u osób z potwierdzoną celiakią lub nietolerancją glutenu. Nie ma dowodów na skuteczność profilaktycznego wykluczania glutenu dla wszystkich chorych na Hashimoto.
- Dieta bezlaktozowa: Wskazana tylko w przypadku nietolerancji laktozy lub trudności z wyrównaniem hormonów pomimo leczenia. Decyzję o eliminacji należy skonsultować z lekarzem lub dietetykiem.
Przykładowy jadłospis przy Hashimoto
Śniadanie:
2 jajka na miękko, chleb żytni na zakwasie, świeże warzywa (pomidor, ogórek, rukola)
II śniadanie:
Jogurt naturalny typu islandzkiego (Skyr), świeże owoce (jabłko, pomarańcza), 4 orzechy brazylijskie, łyżka migdałów
Obiad:
Łosoś pieczony z warzywami gotowanymi na parze (marchew, brokuł, fasolka szparagowa), kasza gryczana niepalona
Podwieczorek:
Smoothie (kefir, banan, kiwi, 2 łyżeczki siemienia lnianego, cynamon)
Kolacja:
Sałatka makaronowa z tofu, świeżymi warzywami i ziołami.
Dodatkowe zalecenia
- Spożywaj posiłki regularnie – 4–5 razy dziennie.
- Dbaj o mikrobiotę jelitową – jedz warzywa, owoce, produkty fermentowane, kiszonki.
- Wybieraj zdrowe tłuszcze – oliwa z oliwek, awokado, orzechy, tłuste ryby.
- Zwiększ podaż białka – do 15–25% energii, szczególnie przy niedoczynności tarczycy.
- Unikaj głodówek i restrykcyjnych diet – mogą pogłębiać zaburzenia hormonalne.
- Pij dużo wody – odpowiednie nawodnienie wspiera metabolizm i detoksykację organizmu.
Najczęściej zadawane pytania
Czy muszę całkowicie wyeliminować warzywa kapustne i soję?
Nie, gotowane warzywa kapustne i umiarkowane ilości tofu/soi są dozwolone. Ogranicz spożycie surowych produktów z tej grupy, a gotowane jedz z umiarem.
Czy dieta bezglutenowa jest konieczna przy Hashimoto?
Nie, tylko w przypadku współistniejącej celiakii lub nietolerancji glutenu. Nie ma potrzeby eliminacji glutenu profilaktycznie.
Jakie tłuszcze wybierać?
Najlepiej oliwa z oliwek extra virgin, olej rzepakowy tłoczony na zimno, awokado, tłuste ryby, orzechy i pestki.
Czy mogę jeść nabiał?
Tak, jeśli nie masz nietolerancji laktozy. Wybieraj fermentowane produkty mleczne, jogurty naturalne, kefir, sery twarogowe.
Jakie produkty szczególnie wspierają tarczycę?
Tłuste ryby, orzechy brazylijskie (selen), jaja, pestki dyni, siemię lniane, pełnoziarniste produkty zbożowe, warzywa i owoce, zdrowe tłuszcze roślinne.
Jak komponować dietę przy Hashimoto?
Stawiaj na różnorodność, produkty nieprzetworzone, regularność posiłków i odpowiednią podaż białka, tłuszczów i węglowodanów złożonych.
Bibliografia
- Gemini.pl – Dieta w chorobie Hashimoto. Jak komponować jadłospis?
- Dietetykanienazarty.pl – Dieta w Hashimoto – jadłospis, co jeść i czego unikać
- Apteline.pl – Dieta przy Hashimoto – co jeść, by nie zaostrzać choroby
- Alab.pl – Dieta przy Hashimoto. Przykładowy jadłospis i przepisy
- Dietykieta.pl – Dieta przy Hashimoto – jadłospis
- Rayman M.P. Multiple nutritional factors and thyroid disease, with particular reference to autoimmune thyroid disease. Proc Nutr Soc. 2019 Feb;78(1):34-44.
Pomelo – Twój partner w zdrowym odżywianiu przy Hashimoto!
