Wysokie ciśnienie tętnicze, znane również jako nadciśnienie tętnicze, to stan, w którym ciśnienie krwi w tętnicach jest niebezpiecznie wysokie. To ciśnienie to siła, z jaką krew naciska na ściany tętnic, gdy jest pompowana przez serce.
Genetyka odgrywa znaczącą rolę w rozwoju nadciśnienia tętniczego. Chociaż wysokie ciśnienie krwi może być również wynikiem stylu życia, uwarunkowania genetyczne mogą zwiększać podatność na tę chorobę.
Spis treści
Jakie jest prawidłowe ciśnienie krwi?
Prawidłowa wartość ciśnienia krwi różni się w zależności od różnych czynników, takich jak wiek i ogólny stan zdrowia. Uważa się, że optymalne ciśnienie krwi dla dorosłych wynosi poniżej 120/80 mm Hg, gdzie:
120 mm Hg jest ciśnieniem skurczowym, czyli ciśnieniem w tętnicach, gdy serce się kurczy i pompuje krew.
80 mm Hg jest ciśnieniem rozkurczowym, czyli ciśnieniem w tętnicach, gdy serce odpoczywa między uderzeniami.
Kiedy występuje nadciśnienie tętnicze?
Nadciśnienie tętnicze, zwane również jako wysokie ciśnienie krwi, jest zdiagnozowane, gdy pomiary ciśnienia krwi przekraczają określone wartości. Według ogólnie przyjętych wytycznych:
Ciśnienie krwi uznaje się za wysokie, gdy ciśnienie skurczowe wynosi od 130 do 139 mm Hg lub ciśnienie rozkurczowe wynosi od 80 do 89 mm Hg.
Ciśnienie krwi 140/90 mm Hg oznacza, że ciśnienie skurczowe (górna liczba) wynosi 140 mm Hg, a ciśnienie rozkurczowe (dolna liczba) wynosi 90 mm Hg. Taki wynik pomiaru ciśnienia krwi wskazuje na nadciśnienie I stopnia według większości wytycznych medycznych.
Nieleczone nadciśnienie tętnicze może skutkować poważnymi konsekwencjami jak udar mózgu czy niewydolność serca.
Przyczyny nadciśnienia tętniczego
Nadciśnienie tętnicze może mieć wiele przyczyn i czynników ryzyka.
Ogólnie przyczyny:
Genetyczne predyspozycje: Historia nadciśnienia w rodzinie zwiększa ryzyko jego rozwoju.
Wiek: Ryzyko nadciśnienia wzrasta z wiekiem.
Płeć: Statystycznie mężczyźni są częściej dotknięci nadciśnieniem w młodszym wieku, a kobiety częściej po menopauzie.
Nadwaga lub otyłość: Zwiększona masa ciała może przyczyniać się do wyższego ciśnienia krwi.
Siedzący tryb życia: Brak regularnej aktywności fizycznej może prowadzić do rozwoju nadciśnienia.
Dieta: Wysokie spożycie soli, niskie spożycie potasu, a także dieta bogata w tłuszcze nasycone i cholesterol mogą wpływać na ciśnienie krwi.
Nadużywanie alkoholu: Regularne spożywanie dużych ilości alkoholu może podwyższać ciśnienie krwi.
Palenie tytoniu: Palenie tytoniu może uszkadzać naczynia krwionośne, co przyczynia się do podwyższenia ciśnienia krwi.
Stres: Długotrwały stres może przyczynić się do podwyższenia ciśnienia krwi.
Choroby przewlekłe: Stanu takie jak choroby nerek, cukrzyca, zaburzenia tarczycy mogą powodować nadciśnienie.
Niektóre leki: Leki takie jak środki przeciwzapalne, leki na przeziębienie, leki sterydowe i niektóre leki na receptę mogą podwyższać ciśnienie krwi.
Ciąża: Podwyższone ciśnienie może wystąpić w trakcie ciąży i jest znane jako nadciśnienie indukowane ciążą lub stan przed rzucawkowy.
Zaburzenia snu: Choroby takie jak bezdech senny mogą zwiększać ryzyko nadciśnienia.
Naturalne domowe sposoby na obniżenie ciśnienia krwi
Niefarmakologiczne sposoby leczenia nadciśnienia tętniczego skupiają się na wielu zmianach. Styl życia i naturalne środki, w niektórych przypadkach mogą pomóc w obniżeniu ciśnienia krwi.
Dieta, która obniża ciśnienie: Należy przejście na dietę bogatą w owoce, warzywa, chude białka i całe ziarna, a jednocześnie ubogą w sól, tłuszcze nasycone i trans oraz cholesterol. Dieta DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) jest często zalecana przy wysokim ciśnieniu.
Ćwiczenia: Regularne ćwiczenia, takie jak szybki spacer, jazda na rowerze, pływanie, mogą obniżyć ciśnienie krwi.
Codzienna aktywność fizyczna – utrata masy ciała: Jeśli pacjent jest z nadwagą lub otyły. Codzienna regularna aktywność fizyczna i zbilansowana dieta jest wskazana, aby naturalnie obniżyć ciśnienie krwi.
Ograniczenie alkoholu i zaprzestanie palenia. Palenie papierosów podnosi ciśnienie krwi i zwiększa ryzyko chorób serca.
Zarządzanie stresem: Techniki redukcji stresu, takie jak głębokie oddychanie, medytacja, joga, mogą zapobiegać nadciśnieniu tętniczemu.
Monitorowanie ciśnienia krwi w domu. Regularne sprawdzanie ciśnienia krwi pozwala na lepszą kontrolę i dostosowanie leczenia.
Powyższe naturalne sposoby i metody niefarmakologiczne leczenia nadciśnienia tętniczego obejmują różnorodne zmiany w stylu życia, które mogą przyczynić się do obniżenia ciśnienia krwi.
Leczenie farmakologiczne i regularne wizyty kontrolne
Wizyty u lekarza: Monitorowanie stanu zdrowia i dostosowywanie leczenia aby obniżyć podwyższone ciśnienie krwi.
Leki moczopędne, znane również jako diuretyki, są często stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego. Ich głównym zadaniem jest zwiększenie wydalania soli i wody z organizmu poprzez nerk.
Inhibitory ACE (angiotensin-converting enzyme) to grupa leków stosowanych głównie w leczeniu nadciśnienia tętniczego i niewydolności serca.
Leczenie mające na celu obniżenie ciśnienia wymaga stałej współpracy z lekarzem i długoterminowego zaangażowania.
Dieta DASH, a obniżenie ciśnienia krwi.
Dieta DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) jest specjalnie opracowaną dietą mającą na celu obniżenie ciśnienia tętniczego krwi.
Oto kluczowe elementy diety DASH
Warzywa i owoce:
Dieta zachęca do spożywania dużej ilości owoców i warzyw (bogatych w witaminę C) , które dostarczają ważnych składników odżywczych i błonnika.
Produkty pełnoziarniste:
Zaleca się spożywanie pełnoziarnistych produktów zbożowych, które są bogate w błonnik i mają niższy indeks glikemiczny.
Chude białka:
Wskazane są chude źródła białka, takie jak drób, ryby i rośliny strączkowe. Warto pamiętać także o nasionach i orzechach.
Ograniczenie tłuszczów nasyconych i trans:
Zaleca się ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych (znajdujących się w tłustym mięsie i produktach mlecznych) oraz unikanie tłuszczów trans.
Ograniczenie soli:
Jednym z kluczowych elementów jest ograniczenie spożycia soli (nie można przekraczać pół łyżeczki soli dziennie)
Niskotłuszczowe produkty mleczne:
Zaleca się spożywanie niskotłuszczowych lub beztłuszczowych produktów mlecznych.
Zaleca się ograniczenie alkoholu i kofeiny.
Potas:
Dieta zachęca do spożywania pokarmów bogatych w potas, który może pomóc w równoważeniu negatywnego wpływu sodu na ciśnienie krwi. Dla szybkiego obniżenia ciśnienia warto też zwrócić uwagę na gorzką czekoladę. Zawiera ona flawonole, które mają właściwości zapobiegające skurczom naczyń krwionośnych, co może pomóc w obniżeniu ciśnienia krwi.
Co można jeść, aby obniżyć ciśnienie krwi?
Dieta DASH, poprzez skoncentrowanie na zdrowych wyborach żywieniowych i ograniczenie spożycia soli, pomaga w naturalny sposób zbić wysokie ciśnienie krwi. Jest ona szczególnie skuteczna, gdy jest połączona z innymi zmianami w stylu życia, takimi jak regularne ćwiczenia fizyczne, utrata wagi i ograniczenie spożycia alkoholu. Warto zauważyć, że każda zmiana diety powinna być omówiona z lekarzem lub dietetykiem, aby upewnić się, że jest ona odpowiednia dla indywidualnych potrzeb zdrowotnych.
Odpowiednie podejście do leczenia nadciśnienia tętniczego ma kluczowe znaczenie dla zdrowia i jakości życia.
Przejście na zdrową dietę, regularne ćwiczenia, utrata nadwagi, ograniczenie alkoholu, zaprzestanie palenia, zarządzanie stresem oraz regularne monitorowanie ciśnienia krwi to podstawowe kroki, które mogą znacząco poprawić kontrolę nad ciśnieniem krwi i ogólny stan zdrowia. Konsekwentne stosowanie tych metod może nie tylko obniżyć ciśnienie, ale również przyczynić się do lepszego samopoczucia i zapobiec długotrwałym komplikacjom związanym z nadciśnieniem. Ważne jest jednak, aby pamiętać, że w niektórych przypadkach może być konieczne stosowanie leków, które pomogą obniżyć objawy wysokiego ciśnienia krwi, dlatego regularna konsultacja z lekarzem i ścisłe monitorowanie objawów są niezbędne w efektywnym zarządzaniu tą chorobą.
