Buraki to jedno z naszych ulubionych warzyw. I całe szczęście, bo są bardzo bogate w związki korzystne dla naszego zdrowia! Szczególne korzyści z jedzenia buraków mogą zyskać sportowcy. Dlaczego? Przeczytajcie sami!
Okres zimowy to czas, kiedy chętnie sięgamy po warzywa korzeniowe, w tym po buraki. Te bordowe warzywa swój charakterystyczny kolor zawdzięczają barwnikom betalainowym, a zwłaszcza betaninie. Betanina bardzo sprawnie przechodzi z przewodu pokarmowego do krwi. W niej skutecznie walczy z wolnymi rodnikami, ponieważ jest bardzo silnym antyoksydantem.
Spis treści
Różne odmiany buraka
Istnieje wiele różnych odmian buraka, z których każda ma swoje charakterystyczne cechy i zastosowania. Poniżej przedstawiam kilka popularnych odmian buraka:
1. Burak czerwony: Jest to najbardziej powszechna odmiana buraka spożywana na świecie. Charakteryzuje się intensywnie czerwoną barwą miąższu i skórką oraz słodkim smakiem. Buraki czerwone są często wykorzystywane do przygotowywania sałatek, soków, zup oraz jako dodatek do dań głównych.
2. Burak biały: Buraki białe mają białą lub kremową skórkę i delikatniejszy smak niż ich czerwone odpowiedniki. Często są wykorzystywane do produkcji konserw oraz jako składnik dań gotowanych lub duszonych.
3. Burak chioggia: Jest to odmiana buraka o czerwono-białej skórce i pierścieniowanym miąższu, co nadaje mu charakterystyczny wygląd. Buraki chioggia mają delikatny smak i są często wykorzystywane w sałatkach, jako dodatek do dań kuchni fusion oraz do ozdabiania potraw.
4. Burak złoty: Buraki złote mają intensywnie pomarańczowy lub złoty kolor miąższu i są bogate w beta-karoten, co nadaje im słodki smak. Zwykle są one wykorzystywane do przygotowywania soków, puree, a także jako składnik dań pieczonych lub duszonych.
5. Burak cukrowy: Jest to odmiana buraka, która jest uprawiana głównie dla swojego wysokiego zawartości cukru. Buraki cukrowe są szeroko wykorzystywane w przemyśle spożywczym do produkcji cukru oraz jako składnik w produkcji alkoholu, takiego jak wódka czy rum.
6. Burak ćwikłowy: Jest to odmiana buraka o dużej bulwie i intensywnie czerwonym miąższu. Burak ćwikłowy jest popularny w kuchni wschodnioeuropejskiej, gdzie jest stosowany do przygotowywania dań tradycyjnych, takich jak barszcz czy sałatki buraczane.
Te są tylko kilka przykładów różnych odmian buraka, z których każda ma swoje unikalne cechy smakowe i zastosowania kulinarnie.
Właściwości zdrowotne buraka
Burak, oprócz swojego charakterystycznego smaku i koloru, posiada wiele właściwości zdrowotnych, które czynią go cennym składnikiem w diecie. Oto kilka głównych właściwości zdrowotnych buraka:
1. Wysoka zawartość składników odżywczych: Buraki są bogatym źródłem witamin i minerałów, w tym witaminy C, witaminy B9 (kwasu foliowego), żelaza, magnezu, potasu i manganu. Te składniki odżywcze są niezbędne dla zdrowia organizmu i prawidłowego funkcjonowania różnych układów.
2. Wspomaganie zdrowia serca: Buraki zawierają związki roślinne, takie jak flawonoidy i betaniny, które mogą pomagać w obniżaniu ciśnienia krwi i redukcji ryzyka chorób serca. Zawarte w burakach związki mogą również pomóc w poprawie elastyczności naczyń krwionośnych i zmniejszeniu stanów zapalnych.
3. Wsparcie funkcji mózgu: Zawarte w burakach związki, w tym nitrany naturalne, mogą poprawiać przepływ krwi do mózgu, co może prowadzić do poprawy funkcji poznawczych, pamięci i koncentracji. Dodatkowo, składniki takie jak witamina B9 (kwas foliowy) są ważne dla zdrowia mózgu i systemu nerwowego.
4. Właściwości przeciwzapalne: Niektóre związki zawarte w burakach, takie jak betaniny, wykazują działanie przeciwzapalne, co może pomagać w redukcji stanów zapalnych w organizmie. Regularne spożywanie buraków może więc korzystnie wpływać na zdrowie układu pokarmowego i ogólną odporność.
5. Poprawa trawienia: Buraki są źródłem błonnika, który wspomaga zdrowie jelit poprzez regulację trawienia i poprawę funkcji jelitowej. Spożywanie buraków może pomóc w zapobieganiu zaparciom i utrzymaniu zdrowej mikroflory jelitowej.
6. Wspomaganie detoksykacji: Związki siarkowe zawarte w burakach mogą pomagać w procesie detoksykacji organizmu poprzez wsparcie pracy wątroby i eliminację szkodliwych substancji z organizmu.
Warto uwzględnić buraki w codziennej diecie, aby skorzystać z korzyści zdrowotnych, jakie mogą przynieść dla organizmu. Można je spożywać na surowo w sałatkach, w formie soku lub dodatku do różnych dań gotowanych czy pieczonych.
Buraki mają wysoki indeks glikemiczny
Buraki mają relatywnie wysoki indeks glikemiczny (IG), co oznacza, że spożywanie ich może spowodować szybkie podniesienie poziomu glukozy we krwi. Jednakże warto zauważyć, że nie tylko sama zawartość węglowodanów wpływa na to, jak dany produkt wpływa na poziom cukru we krwi, ale także inne czynniki, takie jak ilość spożytego pokarmu, sposób przygotowania oraz to, co jest spożywane razem z burakami.
Może Cię zainteresować: Dieta z niskim indeksem glikemicznym – poznaj najważniejsze zasady! Kiedy warto ją stosować?
Aby zmniejszyć wpływ buraków na poziom glukozy we krwi, można rozważyć kilka strategii:
1. Spożywanie wraz z błonnikiem: Dodanie błonnika do posiłku, na przykład w postaci warzyw liściastych lub ziaren pełnego ziarna, może zmniejszyć tempo wchłaniania glukozy z buraków i złagodzić skokowy wzrost poziomu cukru we krwi.
2. Uwzględnianie w posiłku białka i tłuszczu: Łączenie buraków z białkiem (np. jajka, mięso) lub tłuszczami (np. oliwa z oliwek, orzechy) może spowolnić trawienie i wchłanianie węglowodanów, co może zmniejszyć wpływ na poziom glukozy we krwi.
3. Ograniczanie ilości spożywanych buraków: Nie trzeba całkowicie rezygnować z buraków ze względu na ich indeks glikemiczny, ale warto mieć na uwadze proporcje i spożywać je w umiarkowanych ilościach.
4. Wybieranie opcji gotowania zamiast surowych: Gotowane lub pieczone buraki mają niższy indeks glikemiczny niż surowe, co może zmniejszyć wpływ na poziom cukru we krwi.
Dla osób, które muszą ścisłe kontrolować poziom cukru we krwi, ważne jest monitorowanie wielkości porcji i reakcji organizmu na spożywane posiłki, w tym na buraki. Warto też skonsultować się z dietetykiem w celu dostosowania diety do indywidualnych potrzeb i warunków zdrowotnych.
Właściwości przeciwnowotworowe buraków
Ale w ostatnich latach głośno mówi się nie tylko o przeciwanemicznej roli buraków, ale także o ich właściwościach antynotowotworowych. Właściwości te przypisuje się kwasowi buraczanemu, który powstaje w czasie kiszenia buraków.
Jeśli chcesz wyciągnąć z buraka jak najwięcej substancji odżywczych oraz związków biologicznie aktywnych, staraj się jeść go na surowo. W tym celu starannie wyszczotkuj korzeń pod bieżącą wodą, osusz, obierz cienko obierakiem do warzyw, pokrój na cienkie plasterki lub zetrzyj na tarce i gotowe! Taka surówka z surowego buraka, połączona np. z jabłkiem i jogurtem naturalny dla wielu osób jest najlepszym, naturalnym lekarstwem na dokuczliwe zaparcia.
Burak dla aktywnych fizycznie
Wśród klientów cateringu Pomelo jest spora grupa sportowców. Wam szczególnie gorąco polecany jest sok z buraka, jako naturalny suplement azotanów. Azotany mogą modyfikować funkcje tkanki mięśniowej, regulując przepływ krwi, kurczenia mięśni oraz równowagę glukozy i wapnia. Badania naukowe potwierdziły, że przewlekła (3−15 dni) oraz natychmiastowa (2−3 godziny przed wysiłkiem fizycznym) suplementacja azotanów w formie soku z buraka lub jego koncentratu skutecznie poprawia zdolności wysiłkowe zawodnika. Co więcej, poza poprawą wyników sportowych, badania wykazały również, że sok z buraków może znacznie poprawić jakość życia pacjentów z niewydolnością serca. Niewydolność serca jest chorobą, w której dostawy tlenu do poszczególnych tkanek są małe. Dzięki wspomnianym wcześniej azotanom, sok buraka podnosi się przepływ krwi przez tkanki, poprawiając tym samym kondycję pacjentów chorych na serce.
Jak widzisz, burak to warzywo, które ma naprawdę wielką moc! Przeciwdziała anemii i nowotworom, reguluje pracę leniwych jelit, pomaga osiągnąć lepsze sportowe wyniki i poprawia jakość życia pacjentów z niewydolnością serca. Chyba nie musimy cię dłużej zachęcać, abyście włączał buraka do diety co najmniej raz w tygodniu? 🙂
