Podstawowa Przemiana Materii to najniższy poziom przemian energetycznych, warunkujący dostarczenie energii niezbędnej do zachowania podstawowych funkcji życiowych w optymalnych bytowych. Podstawowa Przemiana Materii jest też nazywana inaczej metabolizmem podstawowym (z ang. BMR – Basal Metabolic Rate)
Spis treści
Podstawowa przemiana materii – co to jest
Podstawowa przemiana materii to najniższy możliwy poziom przemian energetycznych w organizmie człowieka, który pozwala mu jedynie na podstawowe funkcje życiowe. Nie ma tutaj mowy o aktywności fizycznej. Energia z podstawowej przemiany materii jest zużywana do oddychania, pracy serca, krążenia, odbudowę, napięcie mięśni, wzrost komórek i tkanek. czynności wydalnicze i wydzielnicze, pracę układu nerwowego czy utrzymanie stałej temperatury ciała.
Podstawowa przemiana materii – zależności
Podstawowa przemiana materii zależy od wieku, płci, wzrostu i masy ciała przede wszystkim. Stąd większość wzorów do jej obliczenia zawiera właśnie te wartości.
Podstawoa przemiany materii wzrasta natomiast podczas intensywnego wzrostu i rozwoju organizmu, wzrostu temperatury ciała. nadmiaru tyroksyny, wytwarzanej przez tarczycę, okresu ciąży, nadczynności tarczy czy nadmiaru adrealiny.
Podstawowa przemiana materii może również maleć. Dzieje się tak podczas snu, w stanie niedożywienia lub głodu, w klimacie tropikalnym po ukończeniu 40 roku życia, w wieku podeszłym, przy niedoczynności tarczy czy przy stosowaniu leków zawierających amfetaminę lub ß-blokery.
Podstawowa przemiana materii jak obliczyć
Do obliczenia podstawowej przemiany materii stosuje się metodę pośrednią i metodę bezpośrednią. Natomiast w dietetyce są do tego również specjalne wzory które dają dobre odzwierciadlenie podstawowej przemiany materii.
Wzór Harrisa-Benedicta
PPM (kobiety) = SWE (spoczynkowy wydatek energetyczny kcal) = 655,1 + (9,563 x masa ciała [kg]) + (1,85 x wzrost [cm]) – (4,676 x [wiek])
PPM (mężczyźni) = SWE (spoczynkowy wydatek energetyczny kcal) = 66,5 + (13,75 x masa ciała [kg]) + (5,003 x wzrost [cm]) – (6,775 x [wiek])
Wzór Mifflin-St Jeor`a
PPM mężczyzny = (10 x masa ciała w kg) + (6,25 x wzrost w cm) – (5 x wiek w latach) + 5
PPM dla kobiet = (10 x masa ciała w kg) + (6,25 x wzrost w cm) – (5 x wiek w latach) – 161
Wzór Cunninghama
PPM (wzór dla obydwu płci) = 500 + (22 x beztłuszczowa masa ciała w kg)
Wzór Katch-McArdle
PPM (wzór dla obydwu płci) = 370 + (21,6 x beztłuszczowa masa ciała w kg)
Są jednak wygodne internetowe kalkulatory, których można użyć do obliczenia podstawowej przemiany materii.
Podstawowa przemiana materii i całkowita przemiana materii
Podstawowa przemiana materii to ilość energii jaką zużywamy do zachowania jedynie podstawowych funkcji życiowych. Natomiast całkowita przemiana materii czyli – CPM to tak naprawdę podstawowa przemiana materii plus wszystkie aktywności jakie wykonujemy w ciągu doby.
Żeby obliczyć całkowitą przemiane materii musimy użyć wskaźnika PAL, który oznacza aktywnośc fizyczną. PAL waha się od 1,2 (osoba leżąca) do 2,4 (sportowiec o wysokiej aktywności.
CPM = PPM x PAL
Podstawowa przemiana materii, a deficyt kaloryczny
Obliczenie podstawowej przemiany materii jest bardzo ważne dla wyliczenia jak duży powinien być deficyt kaloryczny w przypadku kiedy chcemy pozbyć się zbędnych kilogramów. Schodzenie poniżej podstawowej przemiany materii i dostarczanie organizmowi kalorii poniżej jej progu może skutkować niedoborami pokarmowymi w organizmie. Tak niska podaż kalorii prowadzi natomiast do zaburzeń w zwyczajnym funkcjonowaniu organizmu. Wszystkie narządy i układy mogą mieć problem z prawidłowym działaniem, co w dłuższej perspektywie może być niebezpiecznie dla naszego organizmu i zdrowia.
