Blue Monday, czy naprawdę istnieje?

Blue Monday to termin, który od pewnego czasu pojawia się w mediach społecznościowych, artykułach prasowych i rozmowach na temat nastroju i samopoczucia. Twierdzi się, że jest to najdepresyjniejszy dzień roku, zazwyczaj przypisując go na trzeci poniedziałek stycznia.

Jednak czy to tylko mit, czy też istnieje naukowa podstawa potwierdzająca tę teorię? Czy rzeczywiście możemy uznać Blue Monday za dzień, który niesie ze sobą najwięcej smutku i przygnębienia? W niniejszym artykule postaramy przyjrzeć się bliżej temu zjawisku, przeanalizować jego pochodzenie oraz szczegóły i dowiedzieć się, czy przynajmniej istnieją dowody naukowe potwierdzające jego istnienie, czy też może jest to jedynie kolejny mit społeczny.

Przygnębiający poniedziałek – skąd się wziął najbardziej depresyjny dzień w roku?

Blue Monday, nazywany również “najbardziej depresyjnym dniem w roku”, wdarł się do naszej świadomości w 2005 roku. Była to część kampanii reklamowej firmy Sky Travel. Brytyjski psycholog Cliff Arnall jest twórcą tego określenia. Według niego trzeci poniedziałek stycznia jest dniem, który przynosi ze sobą przypowieść o depresji i przygnębieniu. Powody tego smutnego dnia łączą różne czynniki, takie jak pogoda, długość dni, zadłużenie po świętach, porzucenie noworocznych postanowień i ogólny brak motywacji.

Brytyjski psycholog użył matematycznego wzoru, aby uzasadnić swoje twierdzenia. Uwzględnił takie czynniki jak pogoda, poziom długu, poziom wynagrodzenia, okres od Świąt Bożego Narodzenia oraz okres od postawienia noworocznych postanowień. Jego teoria przyciągnęła uwagę mediów i stała się szeroko rozpoznawalna.

Blue Monday – chwyt marketingowy?

Blue Monday nie jest naukowo uznanym terminem ani nie posiada solidnych dowodów na to, że trzeci poniedziałek stycznia jest naprawdę najbardziej depresyjnym dniem w roku. Niektórzy uważają, że jest to jedynie chwyt marketingowy, a depresja to znacznie bardziej złożony problem, którego przyczyny sięgają znacznie głębiej niż jedno określone miejsce w kalendarzu. W naszym życiu dni podobnych do Blue Monday będzie z pewnością wiele więcej, mimo to każdy człowiek, każdego dnia walczy o prawdę, szczęście, poszukuje miłości oraz nadziei na lepsze jutro. Wierzymy, że życie w zgodzie ze sobą, przepełnione miłością oraz zrozumieniem pozwoli nam uniknąć “ciemności”.

Mimo to Blue Monday nadal przyciąga uwagę ludzi na całym świecie jako powód do refleksji nad swoim życiem i stanem psychicznym. Należy głośno powiedzieć, że depresja to poważne zaburzenie psychiczne, które wymaga zrozumienia i wsparcia przez cały rok, a nie tylko w jednym z 365 dni.

Cała prawda o Blue Monday

Całą teorię Cliff Arnal na zamówienie agencji marketingowej Porter Novell, która została wynajęta przez biuro podróży Sky Travel. Cliff miał przygotować “najlepszy dzień na rezerwację wycieczki”. W 2004 roku wymyślił pseudonaukowy wzór matematyczny, który dla laików może wydawać się poważny i skomplikowany, a tym samym miarodajny. We wzorze uwzględnił wszystkie zmiennie o których pisaliśmy wcześniej, ale również tak absurdalne i niemierzalne zmienne, jak “motywacja” czy “potrzeba podjęcia działania”.

Cliff Arnall sam przyznał w jednym z wywiadów, że nie miało to być naukowe odkrycie, a pseudonaukowa zabawa służąca celom marketingowym. Agencja marketingowa broniła się, że wcale nie chcieli wyliczyć najbardziej depresyjnego dnia w roku, ale taki w którym najlepiej kupić wycieczkę. Cliff Arnall na zlecenie innej firmy jakiś czas po kampanii Blue Monday, wyliczył “najszczęśliwszy dzień w roku”, ale nie zdobył on już takiej popularności.

Cliff Arnall, twórca zmyślonej teorii Blue Monday promujący kampanię STOPBLUEMONDAY. Foto: dec bbdo

#STOPBLUEMONDAY

Uniwersytet Cardiff na którym pracował Cliff Arnall, wydał nawet specjalne oświadczenie. W którym wspomina, że na 10 miesięcy przed genialną teorią, Cliff nie pracował już na uczelni i że nie popiera ona takich działań.

Cała historia zatoczyła koło, ponieważ w 2018 roku, linie lotnicze Virgin Atlantic, wraz z biurem podróży Virgin Holidays , wystartowały z kampanią #STOPBLUEMONDAY, która miała na celu powstrzymanie pierwotnej teorii. Motywowali do zmian, wraz z nowym rokiem, głosząc pozytywny przekaz.

Blue Monday, a zimowe spadki nastroju

Zimowy okres faktycznie może wpływać na spadek nastroju i ogólną kondycję psychiczną wielu osób. Zimowe miesiące, zwłaszcza w regionach o krótkich, ciemnych dniach, mogą wywoływać uczucie przygnębienia i depresji, które nie są ograniczone tylko do jednego dnia.

Istnieje nawet określenie “sezonowe zaburzenie afektywne” (Seasonal Affective Disorder – SAD), które jest formą depresji sezonowej, występującą zazwyczaj jesienią i zimą, gdy jest krótki dzień, a nasza ekspozycja na naturalne światło słoneczne maleje. Osoby cierpiące na SAD mogą odczuwać objawy takie jak spadek energii, nadmierna senność, zmniejszone zainteresowanie życiem oraz ogólny spadek nastroju.

Zimowe spadki nastroju mogą być również związane z innymi czynnikami, takimi jak brak aktywności fizycznej, ograniczenie kontaktu społecznego z powodu złej pogody oraz zmiany w diecie i nawykach żywieniowych.

Dbaj o swój nastrój

Dlatego też warto zrozumieć, że choć Blue Monday jako pojedynczy depresyjny dzień może być bardziej kwestią promocji niż nauki, to zimowa pora może rzeczywiście wpływać na nasze samopoczucie. Ważne jest, aby zadbać o swoje zdrowie psychiczne i fizyczne przez cały okres zimowy, podejmując działania, które pomagają nam radzić sobie z negatywnymi wpływami sezonu. Zadaj sobie pytanie – co sprawia Ci radość i motywuje do działania? To może obejmować regularną aktywność fizyczną, utrzymywanie zdrowej diety (przy okazji dbania o nastrój, zadbasz też o swoje ciało), dbanie o sen, wychodzenie do ludzi, a także poszukiwanie wsparcia społecznego w trudnych momentach. W końcu każdy z nas pragnie być nie tylko szczęśliwym, ale i zdrowym. Najważniejsza jest odpowiednia motywacja.

Może Cię zainteresować: Jak zdrowo się odżywiać: 10 zasad, których musisz przestrzegać

Dlaczego najsmutniejszy dzień w roku nazywa się Blue Monday?

Termin “Blue Monday” (znaczy “Niebieski Poniedziałek”) prawdopodobnie nawiązuje do skojarzenia koloru niebieskiego z uczuciem smutku i przygnębienia. Kolor niebieski jest często używany w języku i kulturze, aby wyrazić smutek, melancholię czy przygnębienie. Dlatego nazwanie trzeciego poniedziałku stycznia “Blue Monday” miało podkreślić, że jest to dzień, kiedy ludzie czują się szczególnie smutni i przygnębieni.

Podejście psychologów do Blue Monday

Podejście psychologów do Blue Monday jest zazwyczaj krytyczne, ponieważ termin ten nie ma mocnych naukowych podstaw ani dowodów na to, że trzeci poniedziałek stycznia jest naprawdę najbardziej depresyjnym dniem w roku. Oto kilka kluczowych punktów, o których psychologowie mówią w odniesieniu do Blue Monday:

Brak naukowej podstawy

Psychologowie zazwyczaj podkreślają fakt, że Blue Monday opiera się na uproszczeniach i braku naukowych dowodów. Wiemy, że depresja i niski nastrój są złożonymi stanami psychicznymi, których przyczyny są różnorodne i trudno sprowadzić je do jednego dnia w roku.

Krytyka komercjalizacji

Blue Monday jest często postrzegany jako chwyt marketingowy, który ma na celu promowanie produktów i usług, a nie podnoszenie świadomości na temat zdrowia psychicznego. Psychologowie obawiają się, że skupienie się na jednym dniu jako “najbardziej depresyjnym” może prowadzić do banalizacji poważnych problemów zdrowia psychicznego.

Działania podejmowane przez psychologów

Zamiast koncentrować się na Blue Monday jako pojedynczym dniu, psychologowie zazwyczaj zachęcają do podejmowania działań mających na celu utrzymanie zdrowego nastroju przez cały rok. Promują rozmowy o zdrowiu psychicznym, wsparcie społeczne i poszukiwanie profesjonalnej pomocy w przypadku depresji czy innych zaburzeń psychicznych (nieleczone mogą prowadzić do śmierci).

Wartość promowania świadomości

Mimo krytyki Blue Monday jako takiego, psychologowie dostrzegają wartość w tym, że temat ten może skupić uwagę społeczeństwa na kwestiach związanych z zdrowiem psychicznym. Dlatego często wykorzystują tę okazję, aby podkreślać znaczenie rozmów, rozumienia i pomocy dla tych, którzy borykają się z problemami psychicznymi, niezależnie od daty w kalendarzu. Ciągle mało kto mówi o swoich problemach ze zdrowiem psychicznym, bojąc się reakcji otoczenia. Czasami wystarczy tylko jedno słowo aby podnieść kogoś na duchu, w myśl tej zasady mówmy otwarcie o swoich problemach.

Psychologowie zwykle podchodzą do Blue Monday z krytycyzmem i starają się przekierować uwagę społeczeństwa na bardziej kompleksowe kwestie zdrowia psychicznego. Zwracają też uwagę na skuteczne sposoby radzenia sobie z depresją i innymi stanami emocjonalnymi.

Depresyjny dzień nie ma nic wspólnego z depresją

Blue Monday, choć jest określany jako “najbardziej depresyjny dzień w roku”, nie jest tożsamy z rzeczywistą depresją. To ważne rozróżnienie, które psycholodzy i specjaliści ds. zdrowia psychicznego zawsze podkreślają. Jest to bardziej kwestia percepcji i ogólnego uczucia przygnębienia niż diagnoza depresji klinicznej.

Depresja to złożone zaburzenie emocjonalne, które charakteryzuje się długotrwałym uczuciem przygnębienia. Mogą jej towarzyszyć utrata zainteresowania życiem, zmniejszona energia, trudności w koncentracji i inne objawami, takie jak zaburzenia snu czy apetytu. Depresja może znacząco wpływać na życie i funkcjonowanie jednostki. Dlatego ważne jest, aby nie bagatelizować jej powagi. Warto zrozumieć, że Blue Monday to jedynie marketingowa koncepcja, która nie odzwierciedla prawdziwego doświadczenia osób cierpiących na depresję. Osoby z podejrzeniem depresji powinny szukać profesjonalnej pomocy i wsparcia w celu diagnozy i leczenia. Nieleczona depresja może prowadzić do śmierci.

Aktywność fizyczna i zdrowa dieta – lekiem na najgorszy dzień

Zdrowa dieta i regularna aktywność fizyczna mogą pomóc w poprawie nastroju i ogólnego samopoczucia. Istnieje wiele dowodów na to, że zdrowy tryb życia może korzystnie wpływać na stan psychiczny. Oto, jak dieta i aktywność fizyczna mogą pomóc w przypadku spadku nastroju:

Endorfiny i serotonin: Podczas aktywności fizycznej organizm produkuje endorfiny. Są onenaturalnymi przeciwbólowymi i przeciwdziałającymi stresowi substancjami chemicznymi. Regularne ćwiczenia mogą również zwiększyć poziom serotoniny. Ta jest związana z poprawą nastroju i zmniejszeniem uczucia przygnębienia.

Redukcja stresu: Aktywność fizyczna pomaga w rozładowaniu stresu i napięcia. Regularne ćwiczenia mogą pomóc w obniżeniu poziomu kortyzolu, hormonu stresu, co przyczynia się do poprawy nastroju.

Poprawa snu: Regularna aktywność fizyczna może pomóc w regulacji snu. Osoby, które regularnie ćwiczą, często mają lepszy sen, co może wpłynąć na ogólne samopoczucie i nastroju.

Dieta a mózg: Zdrowa dieta bogata w składniki odżywcze, takie jak witaminy, minerały, kwasy tłuszczowe omega-3 i antyoksydanty, może wspomagać funkcje mózgu i wpływać pozytywnie na nastroju. Niektóre badania sugerują, że dieta bogata w owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe i zdrowe tłuszcze może zmniejszyć ryzyko wystąpienia depresji.

Równowaga hormonalna: Zdrowa dieta pomaga utrzymać stabilną równowagę hormonalną, co może przyczynić się do lepszego samopoczucia i stabilności emocjonalnej.

Samodyscyplina i poczucie kontroli: Zarówno zdrowa dieta, jak i regularna aktywność fizyczna wymagają pewnego stopnia samodyscypliny. Dla wielu osób to poczucie kontroli nad własnym życiem i zdrowiem może przynieść satysfakcję i poprawić nastroju.

Dbaj o siebie przez cały rok!

Pamiętajmy, że Blue Monday nie jest naukowo uznanym terminem ani nie posiada solidnych dowodów potwierdzających jego istnienie. To jedynie marketingowa koncepcja, która może prowadzić do przesadnego skupiania uwagi na jednym dniu w kalendarzu jako źródle naszych emocjonalnych doznań.

Depresja nie jest uzależniona od daty w kalendarzu

Warto zrozumieć, że zdrowie psychiczne wymaga troski i uwagi przez cały rok. Depresja i spadki nastroju to problemy, z którymi można się borykać w różnych momentach życia. Trzeci poniedziałek stycznia w żaden sposób do tego nie obliguje. Dbajmy o siebie poprzez zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną i utrzymanie zdrowych nawyków snu. Jeśli to konieczne, szukajmy wsparcia społecznego i profesjonalnej pomocy. To właśnie te działania pozwalają nam skutecznie radzić sobie z wpływami zimowej pory i trudnościami emocjonalnymi przez cały rok.

Blue Monday nie istnieje

Blue Monday nie istnieje i zostało stworzone na potrzeby marketingowe. Jego twórca prowadzi kampanię #STOPBLUEMONDAY i namawia do tego, aby cieszyć się życiem. Bez względu na to co przeczytamy w Internecie i co inni starają się nam wmówić. Pamiętajcie, że depresja to poważny problem, który dotyka coraz większej część populacji na świecie.

Szkodliwość Blue Monday

Depresja to choroba, której nikt nie powinien się wstydzić. W końcu może dotyczyć każdego. Nie powinniśmy jej też bagatelizować. Depresji nie da się pozbyć w jeden dzień, ale przede wszystkim nie powinniśmy jej potęgować. Poza depresją, pamiętajmy o tym, że w obecnych czasach istnieje wiele innych zaburzeń na podłożu psychosomatycznym. Zmagamy się z izolacją społeczną, utratą umiejętności socjalnych i innymi problemami natury emocjonalnej. Nie dokładajmy sobie dni, w których “powinniśmy” być smutni. Szkodliwość Blue Monday i traktowanie tego dnia jako wymówki, szkodzi naszemu zdrowiu psychicznemu.

Ważne telefony

Pamiętaj, że jeśli czujesz się gorzej, potrzebujesz pomocy lub po prostu chcesz porozmawiać, nie zamykaj się. Skorzystaj z pomocy. Poniżej zamieszczamy numery telefonów, gdzie taką pomoc możesz otrzymać:

116 123 Bezpłatny kryzysowy telefon zaufania dla dorosłych w kryzysie emocjonalnym. Czynny przez 7 dni w tygodniu w godz. 14.00–22.00

116 111 Bezpłatny telefon zaufania dla dzieci i młodzieży, czynny całą dobę przez 7 dni w tygodniu

800 108 108 Bezpłatny telefon wsparcia, czynny od poniedziałku do niedzieli (z wyjątkiem dni świątecznych) w godz. 14.00–20.00

121 212 Bezpłatny telefon zaufania dla dzieci i młodzieży Rzecznika Praw Dziecka. Czynny całą dobę przez 7 dni w tygodniu

22 635 09 54 Telefon zaufania dla osób starszych, czynny w poniedziałek, środę, czwartek w godz. 17.00–20.00

Więcej na temat pomocy w depresji sobie oraz innym na rządowej stronie tutaj.